TÜRKSOY Heyetİ “Sunan” Sarı Uygur Bölgesİ’nde… (TURKSOY delegation at Uyghur region “Sunan”)

TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov başkanlığındaki Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) resmi heyeti Çin Halk Cumhuriyetini ziyaret etti. Heyete TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Fırat Purtaş, Kazakistan Temsilcisi Askar Turganbayev, Rusya Federasyonu Başkurdistan Temsilcisi Ahat Salihov ve Yozgat Bozok Üniversitesi Öğretim Üyesi Sinolog Yrd. Doç. Dr. Giray Fidan katıldı.

TURKSOY heyeti Çin başkenti Pekin şehrinde Çin Kültür Bakanı Cai Wu, Çin’deki Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçisi Murat Esenli ile Kazakistan Cumhuriyeti Büyükelçisi Nurlan Ermekbayev ile görüştü.

Çin Sosyal Bilimler Akademisi Sınır Boyu Bölgeler Tarihi ve Coğrafyası Enstitüsünde yapılan görüşmeler sonunda Çin’de yaşayan Türk halklarının kültürü ve tarihi hakkında ortak bir kitap yayınlanması ve belgesel dizi hazırlanması konusunda anlaşma yapıldı.

Kültür programı kapsamında Büyük Çin Seddinin Mu Tian Yu Bölgesi, meşhur Tian An Men Meydanı ve 1987 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesine alınan Çin imparatorlarının sarayı Yasak Şehir ziyaret edildi.

Gansu Bolgesi Zhang Ye Nahiyesi Sunan Sarı Uygur Özerk ilçesinde nahiye ve şehir yöneticileri, Sarı-Uygur araştırma ve kültür merkezi üyeleri ile görüşerek ilçe tarihi ve etnografyası müzelerini ve bir Sarı-Uygur ailesini ziyaret ettiler. Sunan’da yapılan panelde heyet üyeleri TÜRKSOY faaliyetini de tanıtma imkânı buldular. Çin Halk temsilcileri Meclisi üyelerinden Bai bey, Sarı-Uygur Kültür ve Araştırma Derneği Kurucusu olan Moğol dilli Sarı-Uygur asıllı yazar Timur bey katılımcılara özerk nahiyenin geçmişi ve bugününü anlatarak Sarı-Uygur kültürünü tanıtmaya çalıştılar.

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi merkezi Urumçi’de Xinjiang Bilimler Akademisi, Xinjiang Üniversitesi İlahiyat Fakültesi araştırma ve öğretim görevlileri, tanınmış Uygur ve Kazak asıllı kültür ve sanat adamları ile bir araya geldiler. Bu görüşmede TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov Xinjiang Bölgesi Kültür Dairesi Başkanı Abdülaziz Abdüreyim Bey ile bir araya geldi.

TÜRKSOY Heyeti, 2005 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine alınan ve Makam sanatını öğrenmek, korumak ve tanıtmak amacıyla kurulan Makam Eğitim ve Kültür Merkezini de ziyaret ederek konu hakkında bilgi aldı.

Bu sene Türkiye Cumhuriyetinde yapılan Nevruz Kutlamalarına Çin Halk Cumhuriyeti Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi halk dans grubu da katılmış, büyük bir başarıyla ülkelerini temsil etmişlerdi. Urumçi ziyareti sırasında TÜRKSOY Heyeti adı geçen topluluk ile yeniden buluştu. Heyet Urumçi’de bulunduğu sürede tanınmış Uygur sanatçısı İminniyaz Hüseyin’in konserini de izleme imkânı buldu. Heyet aynı zamanda kitap satış mağazalarını ve Tekli-Mekan Çölü sınırında ve İpek Yolunun kuzey kısmında bulunan Turfan şehrini de gezerek Turfan Vadisinde iki bin sene önce yapılan Karız yer altı sulama sistemini, şehir müzesinde ise deniz seviyesinden145 metreaşağıda Turfan’da yaşayan halkların medeniyetini tanımaya çalıştı.

Ahat Salihov